Λάδι καρύδας: ιδιότητες και πόσο επικίνδυνο είναι τελικά;

Οφέλη
Οφέλη

Πώς μπορώ να εντάξω το λάδι καρύδας στη διατροφή μου;
Πώς μπορώ να εντάξω το λάδι καρύδας στη διατροφή μου;

Συμπέρασμα
Συμπέρασμα

Το λάδι καρύδας έχει τραβήξει την προσοχή πολλών καταναλωτών, καθώς έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον απέναντι στα προϊόντα φυτικής προέλευσης, αλλά και στη χορτοφαγική διατροφή.

Αποτελεί το βασικό συστατικό μαγειρικής σε αρκετές χώρες και κυρίως στην Ινδία, τη Σρι Λάνκα, τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία.

Ωστόσο, η χρήση του συγκεκριμένου ελαίου εγείρει πολλά ερωτήματα και ανησυχίες όσον αφορά την επίδρασή του σε διάφορους δείκτες (κυρίως λιπίδια του αίματος) και στην υγεία της καρδιάς.

Τελικά το λάδι καρύδας είναι ένα συστατικό που θα πρέπει να υπάρχει σε κάθε σπίτι; Πάμε να δούμε αναλυτικά τι έχει να σου προσφέρει αυτό το τροπικό έλαιο.

Οφέλη

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το λάδι καρύδας χρησιμοποιείται στη μαγειρική, συνήθως για να αντικαταστήσει το βούτυρο ή άλλα φυτικά λάδια.

Ένας λόγος για να επιλέξεις το λάδι καρύδας, είναι ότι μπορείς να το χρησιμοποιήσεις σε μέτριες έως υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. για ρηχό τηγάνισμα), ιδιαίτερα το επεξεργασμένο λάδι καρύδας, το οποίο έχει ελαφριά έως καθόλου γεύση καρύδας.

Το έξτρα παρθένο λάδι καρύδας δεν έχει ουδέτερη γεύση όπως το επεξεργασμένο ή άλλα έλαια, επομένως καλό είναι να επιλέγεις προσεκτικά το λάδι που θα χρησιμοποιήσεις, ανάλογα με τη χρήση που θα κάνεις.

Επιπρόσθετα, το λάδι καρύδας χρησιμοποιείται και για άλλους λόγους. Αρχικά, αποτελεί συστατικό σε πολλά προϊόντα αισθητικής και κοσμητολογίας, για την ενυδάτωση του δέρματος, ντεμακιγιάζ και για την ενίσχυση της ελαστικότητας των μαλλιών (π.χ. μετά την έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία).

Αρκετοί άνθρωποι που ταλαιπωρούνται από έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα το εφαρμόζουν απευθείας στο δέρμα ως θεραπεία, αλλά και προληπτικά, ενώ ακόμη χρησιμοποιείται και σε περιπτώσεις που υπάρχει κάποια πληγή στο δέρμα ή λοίμωξη από ζυμομύκητα (π.χ. Candida albicans).

Ακόμη, το λάδι καρύδας λειτουργεί ως στοματικό διάλυμα, εντομοαπωθητικό, απομακρύνει λεκέδες από τα ρούχα, προσφέρει φυσική γυαλάδα στο ξύλο και κρατά τη σκόνη μακριά από αυτό.

Όσον αφορά τα οφέλη του στην υγεία, μελέτες αναφέρουν ότι το συγκεκριμένο έλαιο μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο στο γλυκαιμικό έλεγχο και τη μείωση των επιπλοκών του διαβήτη.

Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει πως το λάδι καρύδας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του σωματικού λίπους, ιδιαίτερα στην περιοχή της κοιλιάς, να βελτιώσει το λιπιδαιμικό προφίλ, αυξάνοντας τα επίπεδα «καλής» HDL χοληστερόλης και κατ’ επέκταση να ελαττώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων.

Αποτελέσματα μελετών υπογραμμίζουν το γεγονός ότι το λάδι καρύδας ενδεχομένως να αυξάνει το αίσθημα πληρότητας μετά την κατανάλωσή του, συγκριτικά με γεύματα χαμηλά σε λιπαρά και αυτό οδηγεί σε μείωση της όρεξης, αύξηση του μεταβολισμού και απώλεια βάρους.

Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο λάδι καρύδας και το κάνει να διαφέρει από τα περισσότερα μαγειρικά έλαια είναι η μοναδική του σύνθεση σε λιπαρά οξέα.

Αρχικά, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το λάδι αυτό αποτελείται από 100% λίπος (1 κουταλιά της σούπας – 14 γρ. έχει περίπου 120 θερμίδες!) και μάλιστα πάνω από το 80% της σύστασής του προέρχεται από κορεσμένα λιπαρά, στα οποία οφείλεται η στερεή του μορφή σε θερμοκρασία δωματίου.

Πιο συγκεκριμένα, το λάδι καρύδας έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα μέσης αλύσου (MCTs), στα οποία οφείλονται οι περισσότερες ευεργετικές ιδιότητες που εμφανίζει.

Τα MCTs μεταβολίζονται διαφορετικά από τα λιπαρά οξέα μακράς αλύσου (LCTs), ενισχύοντας την καύση του λίπους και παρέχοντας άμεσα στο σώμα ενέργεια. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα MCTs δεν αποθηκεύονται στο λιπώδη ιστό του σώματος, ούτε αυξάνουν τη χοληστερόλη του αίματος όσο τα LCTs.

Τα MCTs χρησιμοποιούνται συχνά από άτομα με ανθεκτική επιληψία που ακολουθούν συνήθως μια κετογονική διατροφή για την αντιμετώπιση των επιληπτικών κρίσεων.

Αξίζει, ακόμη, να αναφερθεί ότι το έλαιο καρύδας αποτελεί πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών (τοκοφερόλες, τοκοτριενόλες, φυτοστερόλες, πολυφαινόλες), οι οποίες λειτουργούν προστατευτικά για τον εγκέφαλο και παράλληλα εμφανίζουν αντιφλεγμονώδη οφέλη.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει πολλές μελέτες στην Ασία και έχουν αναγνωριστεί ήδη οι ευεργετικές ιδιότητες του λαδιού καρύδας, υπάρχουν άλλες μελέτες σε δυτικές χώρες με αντικρουόμενα αποτελέσματα, που δεν υποστηρίζουν τη χρήση αυτού του ελαίου.

Μάλιστα, οι συστάσεις της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (AHA, 2017) αναφέρουν ότι η κατανάλωση των κορεσμένων λιπαρών δε θα πρέπει να ξεπερνάει το 10% της συνολικής ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης και το ποσοστό αυτό πέφτει στο 6% για πάσχοντες ή άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων.

Επίσης, οι συστάσεις αναφέρουν ότι θα πρέπει να γίνεται αντικατάσταση των κορεσμένων από ακόρεστα λίπη.

Πώς μπορώ να εντάξω το λάδι καρύδας στη διατροφή μου;

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείς να επωφεληθείς από τις ευεργετικές ιδιότητες που έχει το λάδι καρύδας.

Αρχικά, μπορείς να προσθέσεις 1 κουταλιά της σούπας ή και λιγότερο στη διατροφή σου μέχρι να δεις πόσο καλά ανεκτό είναι από τον οργανισμό σου.

Αρκετοί καταναλώνουν το λάδι καρύδας σε στερεή μορφή ή λιωμένο (π.χ. στο τοστ), ενώ άλλοι το προσθέτουν σε τρόφιμα, smoothies, σνακ, επιδόρπια, σε καφέ ή ροφήματα ή το χρησιμοποιούν για τηγάνισμα ή σοτάρισμα.

Άτομα που ακολουθούν μια κετογονική διατροφή, χρησιμοποιούν το λάδι καρύδας προκειμένου να συμπληρώσουν τα λιπαρά στο ημερήσιο διαιτολόγιό τους, χωρίς να λάβουν επιπλέον υδατάνθρακες ή πρωτεΐνες.

Συμπέρασμα

Τα αποτελέσματα των μελετών όσον αφορά τα οφέλη που προσφέρει το λάδι καρύδας είναι αντικρουόμενα. Χρειάζονται περισσότερες, μακροχρόνιες και καλά σχεδιασμένες μελέτες για να καταλήξουμε σε ασφαλές συμπεράσματα για το πόσο ωφέλιμη μπορεί να είναι η χρήση του.

Η μέτρια πρόσληψη λαδιού καρύδας δε φαίνεται να είναι επιβλαβής, ωστόσο, όπως ισχύει με όλα τα μαγειρικά λάδια, καλό είναι να χρησιμοποιείται με μέτρο, καθώς αποδίδει και αρκετές θερμίδες.

Το λάδι αυτό χρησιμοποιείται και σε χορτοφαγικές δίαιτες ως εναλλακτική για το βούτυρο, το λαρδί ή το βοδινό λίπος.

Ασφαλώς το λάδι καρύδας καταναλώνεται από πολλούς πληθυσμούς χωρίς να έχει προκαλέσει προβλήματα υγείας. Ωστόσο, η καλή κατάσταση της υγείας πιθανώς οφείλεται στο συνολικά υγιεινό τρόπο ζωής αυτών των ανθρώπων και λιγότερο στο λάδι καρύδας καθαυτό.

Μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες και πρόχειρο φαγητό σε συνδυασμό με κορεσμένα λιπαρά μπορεί να είναι πολύ επιβαρυντική για την υγεία.

Σε κάθε περίπτωση, θα ήταν καλό να συμβουλευτείς και να συζητήσεις με το γιατρό σου ή με έναν επαγγελματία διαιτολόγο – διατροφολόγο την προοπτική να εντάξεις το λάδι καρύδας στη διατροφή σου.

Θα ήθελες να εμπλουτίσεις τις γνώσεις σου στο κομμάτι της διατροφής, μέσω της διατροφικής εκπαίδευσης που παρέχουμε;