- ΕισαγωγήΕισαγωγή
- Πότε μπορεί να είναι χρήσιμα τα συμπληρώματα διατροφής;Πότε μπορεί να είναι χρήσιμα τα συμπληρώματα διατροφής;
- Ποια συμπληρώματα προτείνονται συνήθως στην εγκυμοσύνη;Ποια συμπληρώματα προτείνονται συνήθως στην εγκυμοσύνη;
- Τι να προσέξω σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής στην εγκυμοσύνη;Τι να προσέξω σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής στην εγκυμοσύνη;
- Συνιστώμενη ημερήσια διαιτητική πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών για έγκυες γυναίκες ηλικίας άνω των 18 ετώνΣυνιστώμενη ημερήσια διαιτητική πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών για έγκυες γυναίκες ηλικίας άνω των 18 ετών
Εισαγωγή
Όλα τα μακροθρεπτικά (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη) και μικροθρεπτικά (βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία και ιχνοστοιχεία) συστατικά επιτελούν κάποιο συγκεκριμένο ρόλο και συντελούν στην ομαλή ανάπτυξη του ανθρώπου και μάλιστα η ύπαρξή τους είναι σημαντική ακόμα και πριν τη σύλληψη.
Μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις του οργανισμού είναι ικανή να εξασφαλίσει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια που χρειάζεται και να καλύψει οποιαδήποτε ανάγκη του, εφόσον δε συντρέχει κάποια παθολογική κατάσταση.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού είναι γεγονός ότι σημειώνεται αύξηση των απαιτήσεων σε θρεπτικά συστατικά, η οποία πολλές φορές καλύπτεται με τη χρήση συμπληρωμάτων που ξεκινάει από τη στιγμή που προγραμματίζεται η εγκυμοσύνη, δηλαδή πριν την κύηση.
Ένα ερώτημα που απασχολεί αρκετούς ανθρώπους και κυρίως τις εγκύους είναι εάν κρίνεται πάντοτε αναγκαία η λήψη διατροφικών συμπληρωμάτων για τη διεξαγωγή μιας εγκυμοσύνης χωρίς επιπλοκές.
Πότε μπορεί να είναι χρήσιμα τα συμπληρώματα διατροφής;
Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ο οργανισμός δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένος ώστε να ολοκληρωθεί με ασφάλεια μια εγκυμοσύνη και η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής βοηθάει στη μείωση εμφάνισης κινδύνων λόγω διατροφικών ελλείψεων.
Το μεγαλύτερο όφελος από τη λήψη συμπληρωμάτων παρατηρείται:
- Σε περιπτώσεις διατροφικού κινδύνου (λόγω αναιμίας, χαμηλής αύξησης βάρους κατά την κύηση, ανεπαρκούς διατροφής ή κακών διατροφικών συνηθειών της εγκύου και ανάπτυξης του εμβρύου ή πρότερου επιβαρυμένου ιατρικού ιστορικού)
- Σε γυναίκες υποσιτισμένες ή με κακή θρέψη πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ανεξάρτητα από το κοινωνικοοικονομικό τους επίπεδο
- Σε διαπιστωμένη (δηλαδή μετά από αιματολογικές εξετάσεις) διατροφική ανεπάρκεια
- Σε γυναίκες που προέρχονται από χώρες χαμηλού εισοδήματος
- Σε περιπτώσεις που γίνεται χρήση ουσιών (καπνός, αλκοόλ, μαριχουάνα, παράνομα ναρκωτικά όπως ηρωίνη, κοκαΐνη ή μεθαμφεταμίνες και συνταγογραφούμενα φάρμακα που λαμβάνονται για μη ιατρικό λόγο όπως οξυκωδόνη ή άλλα οπιοειδή)
- Σε εγκυμοσύνη κατά την εφηβεία
- Σε γυναίκες με ιστορικό βαριατρικής επέμβασης
- Σε γυναίκες με ιστορικό γέννησης νεογνού με χαμηλό βάρος
- Σε περιπτώσεις που δεν έχει μεσολαβήσει αρκετό διάστημα ανάμεσα σε διαδοχικές εγκυμοσύνες
- Σε πολύδυμες κυήσεις
- Σε βαριάς μορφής σιδηροπενική αναιμία
- Σε γυναίκες που ακολουθούν ειδική δίαιτα με διατροφικούς περιορισμούς λόγω προτίμησης ή κάποιας πάθησης (χορτοφαγία, κοιλιοκάκη, νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα κ.ά.)
- Σε γενετικές μεταλλάξεις όπως του γονιδίου MTHFR και μπορεί να οδηγήσει σε υπερομοκυστεϊναιμία που σχετίζεται με φλεβική και αρτηριακή θρόμβωση
- Σε περιπτώσεις υπερέμεσης της κύησης, μιας επιπλοκής της εγκυμοσύνης που χαρακτηρίζεται από σοβαρή ναυτία και έμετο με αποτέλεσμα πολλές φορές να παρατηρείται απώλεια βάρους και ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά
- Σε κάποιες περιπτώσεις μη προγραμματισμένης εγκυμοσύνης
Ποια συμπληρώματα προτείνονται συνήθως στην εγκυμοσύνη;
Σύμφωνα με τους ειδικούς του Αμερικανικού Κολλεγίου Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) συστήνεται σε όλες τις εγκύους η λήψη προγεννητικών βιταμινών που περιέχουν μεταξύ άλλων σίδηρο και φυλλικό οξύ, για κάλυψη διατροφικών ανεπαρκειών και πρόληψη αναπτυξιακών ανωμαλιών κατά τη γέννηση, όπως η δισχιδής ράχη.
Οι προγεννητικές βιταμίνες είναι πολυβιταμίνες ειδικά σχεδιασμένες για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών της εγκυμοσύνης και φαίνεται από μελέτες ότι μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και προεκλαμψίας.
Δεν προορίζονται για αντικατάσταση ενός ισορροπημένου προγράμματος διατροφής, αλλά μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των διατροφικών ελλείψεων παρέχοντας επιπλέον μικροθρεπτικά συστατικά που τα έχει ανάγκη ο οργανισμός κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να μην είναι απαραίτητη η πρόσθετη λήψη συμπληρωμάτων βιταμινών ή ανόργανων συστατικών.
Τα θρεπτικά συστατικά που είναι σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου και έπειτα νεογνού είναι τα μακράς αλύσου πολυακόρεστα (ω-3) λιπαρά οξέα, κυρίως δοκοσαεξανοϊκό (DHA) και αραχιδονικό οξύ, πρωτεΐνη, ψευδάργυρος, σίδηρος, χολίνη, χαλκός, ιώδιο, βιταμίνη Α και φυλλικό οξύ.
Επιπλέον, το ασβέστιο και η βιταμίνη D συμβάλλουν ιδιαίτερα στην καλή ανάπτυξη του εμβρύου και η επάρκειά τους στον οργανισμό μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης δυσμενών επιπτώσεων όπως είναι ο πρόωρος τοκετός, η διενέργεια καισαρικής τομής, η προεκλαμψία ακόμα και η νεογνική ή μητρική θνησιμότητα.
Τι να προσέξω σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής στην εγκυμοσύνη;
Όπως είναι απαραίτητο η έγκυος να αποφεύγει τρόφιμα και συνήθειες που δύνανται να προκαλέσουν επιπλοκές στην εγκυμοσύνη (ψάρια με υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο, αλκοόλ, κάπνισμα κ.ά.) είναι εξίσου σημαντικό να αναγνωρίζει πότε και ποια συμπληρώματα διατροφής χρειάζεται να λάβει.
Για το λόγο αυτό είναι καλό να πραγματοποιείται έλεγχος με αιματολογικές εξετάσεις για την αξιολόγηση επάρκειας του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά πριν τη σύλληψη, για την αποφυγή δυσάρεστων συμπτωμάτων που μπορεί να προκληθούν τόσο από την ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών (π.χ. αναπτυξιακές ανωμαλίες του κεντρικού νευρικού σωλήνα λόγω έλλειψης φολικού οξέος) όσο και από τη λήψη συμπληρωμάτων (π.χ. δυσκοιλιότητα, ναυτία, έμετος λόγω σιδήρου).
Επιπλέον, οι εγκυμονούσες δε θα πρέπει να αγνοούν τη σημασία μιας επαρκούς δίαιτας κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και να έχουν υπόψη τους πως η χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων δε μπορεί σε καμία περίπτωση να λειτουργήσει ως υποκατάστατο της διατροφής τους.
Συστήνεται στην έγκυο να διαβάζει πάντα την ετικέτα των συμπληρωμάτων που λαμβάνει, ώστε να έχει σαφή εικόνα όλων των συστατικών που περιέχονται σε αυτά και να μπορεί να ενημερωθεί για το εάν ενδείκνυνται, ειδικά κατά το πρώτο τρίμηνο, ή κρίνονται ακατάλληλα για την ίδια και το έμβρυο.
Σε κάθε περίπτωση, ο γυναικολόγος είναι εκείνος που μπορεί να συμβουλεύσει για το είδος, την ποσότητα, τη συχνότητα, τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη των συμπληρωμάτων, εάν έχουν αξιολογηθεί, ειδικά κατά την εγκυμοσύνη και θεωρούνται ασφαλή.
Συνιστώμενη ημερήσια διαιτητική πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών για έγκυες γυναίκες ηλικίας άνω των 18 ετών
Βιβλιογραφία
- American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), Good Health Before Pregnancy: Prepregnancy Care – 2021
- Mayo Clinic: Prenatal vitamins: Why they matter, how to choose – 2022
- NHS: Vitamins, supplements and nutrition in pregnancy – 2023
- Raymond, J. L., & Morrow, K. (2020). Krause and Mahan’s Food & The Nutrition Care Process 15th
Θέλεις να ακολουθήσεις μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, πλήρη σε θρεπτικά συστατικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σου;
Μοιραστείτε το άρθρο κάνοντας κοινοποίηση
Κυριακή (Κέλη) Παπαδοπούλου
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.
Η Κέλη είναι Διαιτολόγος με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στην Κλινική Ιατρική Έρευνα και την Κλινική Διατροφή. Με γνώμονα τη Μεσογειακή Δίαιτα και έχοντας στο επίκεντρο τον άνθρωπο έρχεται να δώσει λύσεις στις κακές διατροφικές συνήθειες της σύγχρονης καθημερινότητας που επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής μας. Προτεραιότητά της είναι να μεταδώσει την αγάπη και τις γνώσεις της για την ισορροπημένη διατροφή και τη σημασία της φροντίδας της ψυχικής και σωματικής μας υγείας.
